Lợi ích và tác hại của thực phẩm lên men đối với sức khỏe

Thực phẩm lên men có công dụng rất lớn đối với tiêu hóa và đường ruột. Đồng thời, chúng cũng ẩn chứa những nguy cơ không nhỏ nếu không biết dung đúng cách. Vì vậy, chúng ta cần trang bị cho mình kiến thức về lợi ích và tác hại của thực phẩm lên men đối với sức khỏe.

Thực phẩm lên men là những thực phẩm đã được lên men nhờ vi khuẩn. Lên men là một quá trình hóa học trong đó vi khuẩn và các vi sinh vật khác phân hủy tinh bột và đường trong thực phẩm, để làm cho chúng dễ tiêu hóa hơn và có chứa nhiều sinh vật và enzyme hữu ích. Quá trình này cũng giúp bảo quản thực phẩm một cách tự nhiên. 

Lợi ích từ các thực phẩm len men

Thực phẩm lên men rất đa dạng, bao gồm các món ăn thông dụng như cải muối, kim chi, giấm, rượu, sữa chua,…Với hương vị món ăn được pha trộn giữa vị chua với chút ngọt, đắng, khiến những thực phẩm này không gây ngán mà còn giúp bữa ăn ngon miệng hơn. Bên cạnh khả năng kích thích ăn uống, chúng còn được xem là một bài thuốc trong y học cổ truyền.

Hỗ trợ đường tiêu hóa

Các lợi khuẩn probiotic và những vi khuẩn thân thiện trong đường ruột, tồn tại trong hệ thống tiêu hóa sẽ giúp phân hủy thức ăn. Thuốc kháng sinh khi uống vào trong cơ thể, bên cạnh tác dụng diệt khuẩn, sẽ tiêu diệt luôn cả những vi khuẩn có lợi, làm cho lượng lợi khuẩn tụt giảm, khiến chúng ta dễ gặp phải những rắc rối về đường tiêu hóa.

Thực phẩm muối chua vốn được lên men bằng muối sẽ góp phần hỗ trợ sự phát triển của các probiotic trong ruột, giúp hoạt động tiêu hóa diễn ra suôn sẻ và thuận lợi hơn.

Tăng cường hệ miễn dịch

Hệ miễn dịch thường yếu đi vào những ngày giao mùa hoặc khi thời tiết thay đổi đột ngột. Vì đây là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn phát triển và tấn công cơ thể. Đây là lý do khiến chúng ta thường có các triệu chứng khó tiêu, đầy hơi, buồn nôn, rối loạn tiêu hóa. Thực phẩm lên men sinh ra vi khuẩn lactic sẽ giúp bạn tiêu diệt các vi khuẩn có hại cho hệ tiêu hóa và tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể.

Nghiên cứu cho thấy, những thực phẩm muối chua có thể giúp bảo vệ cơ thể khỏi nhiều căn bệnh viêm nhiễm thông thường như cảm, cúm hay viêm họng.

Phòng chống ung thư

Các loại thực phẩm lên men cũng được công nhận là một trong những phương thức điều trị ung thư chính thức. Những thực phẩm này có lợi trong có tác dụng rất tốt trong việc ngăn ngừa ung thư đại trực tràng, ung thư vú, ung thư gan… Cụ thể, butyrate – một axit béo chuỗi ngắn được tạo ra khi các vi khuẩn lên men chất xơ trong ruột, có khả năng bất hoạt các tế bào ung thư đại trực tràng. Các sản phẩm lên men sữa quen thuộc cũng có thể giúp bạn giảm nguy cơ ung thư đại tràng khoảng 29%.

Giúp cơ thể cân bằng

Ăn thực phẩm lên men thường xuyên sẽ giúp bạn cân bằng lượng vi khuẩn có lợi và có hại trong cơ thể, từ đó giúp bạn sống khỏe mạnh hơn. Các nhà khoa học khuyến cáo, cho dù bạn là một người ăn chay hay đang thực hiện theo một chế độ giảm cân nào đó thì sử dụng các thực phẩm lên men cũng vẫn là sự lựa chọn hoàn hảo.

Sản sinh enzim thiết yếu

Thực phẩm lên men chứa nhiều enzim giúp tiêu thụ thức ăn hiệu quả và nhanh hơn. Ngoài ra, nhờ các vi sinh vật trong thực phẩm góp phần kích thích sản sinh thêm vitamin hoặc tổng hợp thành các vitamin khác. Ví dụ như sữa sau khi lên men thành sữa chua sẽ có hàm lượng vitamin cao hơn.

Tác hại của thực phẩm lên men

Bên cạnh những lợi ích thú vị thì thực phẩm lên men vẫn có những tác hại không ngờ đến. Những loại rau, củ, quả dùng làm dưa muối thường có nhiều loại vi khuẩn, có vi khuẩn lên men lactic, vi khuẩn gây bệnh và ký sinh trùng. Khi muối dưa, vi khuẩn gây bệnh sống được khoảng 9 giờ, các ký sinh trùng không sống được quá 10 ngày, nếu như chúng ta muối dưa, cà không đủ thời gian, thì môi trường lên men không đủ độ axit dẫn đến không thể kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn có hại.

Tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư

Mặt khác khi ăn dưa muối, dịch vị trong dạ dày sẽ tạo điều kiện cho nitric tác động vào các thực phẩm có chất đạm như thịt, cá, tôm, cua, trứng, mắm… để tạo thành một hợp chất có thể gây ung thư. Để hạn chế quá trình hình thành chất gây ung thư, chúng ta không nên ăn dưa muối khi còn màu xanh, vị cay hăng.

Người có bệnh tim, cao huyết áp, suy thận, suy gan, viêm loét dạ dày không nên ăn dưa muối chua. Vì chúng chứa hàm lượng muối nhiều, men tiêu hóa cao, có thể gây ra những biến chứng bất lợi.

Nạp quá nhiều muối vào cơ thể

Phần lớn các món muối chua đều được chế biến với rất nhiều muối. Muối là gia vị cần thiết để bảo quản thực phẩm vì chúng ngăn chặn hiệu quả sự phát triển của các vi sinh vật như vi khuẩn, nấm men hay nấm mốc. Tuy nhiên, nếu ăn quá mặn, bạn sẽ đối mặt với nguy cơ tăng huyết áp, có thể dẫn đến tình trạng đột quỵ và đau tim. Càng lớn tuổi, nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp càng cao.

VinaOrganic Tổng hợp