Gấc có tên khoa học Momordica cochinchinensis, là loài cây thân thảo dây leo thuộc chi Mướp đắng, họ bầu, bí. Đông y gọi là mộc miết và mộc miết tử (nếu dùng hạt). Người ta thường dùng gấc nấu xôi để có màu đỏ đẹp. Gấc rất tốt cho sức khỏe.
Cơm gấc chứa lycopene, với thành phần chủ yếu là beta-carotene hay còn gọi là tiền sinh tố A (khi vào cơ thể sẽ chuyển thành vitamin A). Beta-carotene là một chất có khả năng chống oxy hoá rất cao. Nó có tác dụng chống lại sự lão hoá và các bệnh lý ở phổi, tim, mạch máu, thần kinh…. do tiến trình ô-xy hoá gây ra. Vitamin A góp phần rất lớn để tạo ra sức đề kháng tự nhiên của da, niêm mạc. Sinh tố này còn giúp phòng chống nhiễm trùng, khô mắt, mù mắt, khô da, loét miệng, bảo vệ cơ thể… Nó còn chống lão hoá và ung thư.
Gấc còn có thể dùng làm dầu gấc như một loại thuốc bồi dưỡng cơ thể (cho trẻ em hoặc phụ nữ đang cho con bú) và bổ sung Vitamin A chữa bệnh khô mắt. Dầu gấc cũng dùng bôi vết thương, vết bỏng, giúp chóng lên da non và liền sẹo.
Nhân hạt chứa chất dầu màu vàng nhạt, các chất dinh dưỡng như béo, đạm, đường, tannin, chất xơ (cenllulose) và các men phosphtase, peroxidase, invetase… Thường được dùng trị mụn nhọt sưng tấy, lở loét, tắc tia sữa, chấn thương ứ huyết….
Trong 100g thịt gấc (màng đỏ) chứa 15mg-carotene và 16mg lycopen. Quả gấc càng chín thì hàm lượng carotene sẽ giảm còn hàm lượng lycopen lại tăng lên. Lycopen thực vật trong gấc có tác dụng chống lão hóa, phòng chữa sạm da, trứng cá, khô da, rụng tóc, nổi sẩn… có tác dụng dưỡng da, bảo vệ da, giúp cho da luôn hồng hào tươi trẻ và mịn màng.
Một số nghiên cứu cho thấy các hợp chất của carotene, lycopen, vitamin E(-cotopherol), có trong dầu gấc còn có tác dụng làm vô hiệu hóa 75% các chất gây ung thư, nhất là ung thư vú. Trong y học cổ truyền Việt Nam và Trung Quốc hạt gấc được coi là một dược liệu có thể thay thế cho mật gấu để điều trị các trường hợp chấn thương, sưng đau, bệnh quai bị. Gấc là một thực phẩm thuốc độc đáo của Việt Nam. Sử dụng gấc và các chế phẩm của gấc sẽ góp phần phòng và điều trị bệnh thiếu vitamin A ở trẻ em và tạo nguồn thực phẩm có chứa các chất kháng oxy hóa.
Lợi ích cụ thể của Gấc đối với sức khỏe:
+ Hỗ trợ ngăn chặn ung thư: trong gấc tươi, hàm lượng lycopen trong thịt gấc là 2,227mg/g. Theo nghiên cứu của Đại học California thì hàm lượng lycopene có trong dầu quả gấc VN cao gấp 70 lần cà chua, gấp 10 lần so với trái ổi. Lycopen là một chất chống oxy hóa rất quan trọng, giúp “tiêu diệt” các tế bào có nguồn gốc ung thư. Theo International Journal nếu trong cơ thể phụ nữ có chứa hàm lượng lycopene đáng kể thì nguy cơ mắc các bệnh ung thư như vòm họng, trực tràng, dạ dày, thực quản sẽ giảm 5 lần.
+ Hỗ trợ phòng ngừa ung thư tuyến tiền liệt: các nghiên cứu dịch tễ học đã chứng minh rằng nồng độ lycopen trong máu cao giúp làm giảm đáng kể nguy cơ ung thư tiền liệt tuyến. Thử nghiệm trên 26 bệnh nhân mới được chẩn đoán ung thư tiền liệt tuyến được cho uống 15mg lycopen/ngày trong ba tuần trước phẫu thuật, kết quả cho thấy kích thước của khối u giảm rõ rệt.
+ Hỗ trợ phòng trị ung thư gan và xơ gan: trường Đại học Y Hà Nội và Viện Quân y 108 nghiên cứu tác dụng của thuốc làm từ tinh dầu gấc trong phòng ngừa và điều trị các bệnh lý gan như viêm gan, xơ gan và ung thư gan. Bệnh nhân ung thư gan sau một thời gian điều trị kích thước khối u thu nhỏ và nồng độ a feto – protein/huyết thanh trở về mức bình thường.
+ Hỗ trợ trị ung thư vú: theo nghiên cứu ở Mỹ, tinh dầu được chế từ quả gấc cho thấy: các hợp chất của beta-caroten, lycopen, alphatocco pherol… có trong dầu gấc có khả năng làm vô hiệu hóa 75% các chất có khả năng gây ung thư nói chung, nhất là ung thư vú ở phụ nữ.
+ Hỗ trợ bệnh tim mạch: tại trung tâm sức khỏe Haifa, các chuyên gia khi kiểm tra hàm lượng lycopene trong các xét nghiệm của bệnh nhân đã hoàn toàn bất ngờ vì lycopene là chất chống oxy hóa rất tích cực, nó có khả năng ngăn ngừa sự hình thành oxy hóa LDL, cholesterol có hại trong máu, từ đó sẽ ngăn chặn được chứng xơ vữa động mạch và các nguy cơ dẫn tới đột quỵ.
+ Hỗ trợ chống lão hóa, đẹp da: trong lớp màng đỏ bao quanh hạt gấc còn chứa rất nhiều vitamin E chất chống oxy hóa, chống lão hóa tế bào. Các chất thiên nhiên này góp phần giữ gìn sự thanh xuân, chống sạm da, khô da, rụng tóc… Hiện nay dầu gấc còn được chiết xuất để chữa các loại mụn trứng cá có nhân.
+ Hỗ trợ chống oxy hóa: phần thịt gấc cũng có hàm lượng acid béo rất cao, từ 17 – 22% (trọng lượng). Tinh dầu gấc có chứa nồng độ carotenoids là 5,700mg/ml với 2,710mg/ml là beta-caroten. Nhu cầu dầu gấc hàng ngày của một người khoảng 2ml. Lượng beta-caroten hấp thu (từ dầu gấc) khoảng 5mg/người. Trong tinh dầu gấc hàm lượng vitamin E cũng rất cao. Vì vậy, gấc là nguồn thực phẩm cung cấp các chất chống oxy hóa có giá trị sinh học cao.
+ Nâng cao sức đề kháng cơ thể: curcumin trong dầu gấc có khả năng loại bỏ các gốc tự do gây ung thư có trong thức ăn, nước uống hàng ngày. Đồng thời nâng cao sức đề kháng, thể lực. Bên cạnh tinh chất curcumin được coi là quý giá còn có beta-caroten chứa trong màng của quả gấc cũng có tác dụng chống oxy hóa mạnh, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, giúp cơ thể nâng cao hệ thống miễn dịch cơ thể.
+ Chống khô mắt, làm đẹp mắt: trong dầu gấc chứa khá nhiều hàm lượng beta carotene (tiền sinh tố của vitamin A). Chất này khi vào cơ thể sẽ chuyển thành vitamin A, là loại sinh tố cần thiết đối với mắt. Học sinh, sinh viên thức khuya ôn bài, hoặc làm việc lâu trước máy vi tính, mỏi mắt, nhức mắt… nên bổ sung dầu gấc thường xuyên để có một thị lực tốt hơn. Vitamin A còn được dùng điều trị bệnh khô mắt cho trẻ em. Tinh dầu gấc có chứa nồng độ carotenoids là 5,700mg/ml với 2,710mg/ml là beta-caroten. Nhu cầu dầu gấc hàng ngày của một người khoảng 2ml. Lượng beta-caroten hấp thu (từ dầu gấc) khoảng 5mg/người. Như vậy, gấc rất có ích lợi cho việc giúp mắt khỏi khô, giúp làm sáng mắt…
Quả gấc đặc biệt có giá trị cho mắt vì nó giàu những chất carotenoid như beta-caroten, lutein và zeaxanthin. Những nghiên cứu gần đây cho thấy carotenoid trong quả gấc có thể có tác dụng ngăn chặn sự phát triển của bệnh đục thủy tinh thể. Một số nghiên cứu khoa học cho thấy những người hấp thụ hai chất carotenoid, lutein và zeaxanthin, có thể làm giảm nguy cơ phát triển bệnh đục thủy tinh thể.
Những nghiên cứu khác cho thấy sự tập trung cao của lutein và zeaxanthin trong hoàng điểm trực tiếp dẫn đến giảm nguy cơ phát triển bệnh thoái hóa hoàng điểm. Viện mắt Mỹ cho biết thoái hóa hoàng điểm là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến mù lòa cho những người trên 50 tuổi ở Mỹ. Các nghiên cứu khác cho thấy zeaxanthin và lutein có thể bảo vệ các mạch máu cung cấp chất dinh dưỡng cho hoàng điểm và phần còn lại của võng mạc. Một nghiên cứu quan trọng kiểm tra 90 bệnh nhân mắc AMD cho thấy, được bổ sung những carotenoid đáng kinh ngạc này có thể cải thiện thị lực ở phần lớn các bệnh nhân.
+ Trị quai bị: hạt gấc đốt thành than 3 – 4 hạt, trộn đều với dầu vừng (mè) hoặc dầu dừa, hoặc giấm thanh (chua), hoặc rượu, bôi đều lên chỗ sưng, ngày 3 – 4 lần, vừa hết viêm lại vừa hết đau rất nhanh.
Lưu ý: Tuy tinh dầu gấc có công dụng tiện lợi và hiệu quả nhưng các nhà chuyên môn lưu ý là mỗi ngày người lớn chỉ sử dụng 20 – 25 giọt và 5 – 10 giọt đối với trẻ em (tham khảo chi tiết Bác sĩ trước khi áp dụng).
VinaOrganic Tổng hợp
[sc:Address]
Để lại một bình luận